“Dit gaat over geloof en overtuigingen, niet alleen over religie”, legt initiatiefnemer Jeff Fountain uit. “Want niet-religieuze mensen hebben ook overtuigingen en die geven ook vorm aan de levensstijl in de stad”, zegt hij. “Zelfs een atheïst als Richard Dawkins zegt dat we de Europese (en dus Nederlandse) geschiedenis niet kunnen begrijpen zonder het christendom en de Bijbel te begrijpen.”
EEN INSPIRERENDDE REIS DOOR 9 EEUWEN
Fountain, historicus en directeur van het Schuman Centre for European Studies, wilde dat de viering van Amsterdam750 meer betekenis zou krijgen. “Ik wilde mensen mee nemen op een reis door negen eeuwen,” vertelt hij enthousiast. “Door middel van verhalen, lezingen en rondleidingen kunnen wij zien hoe de stad is ontwikkeld; en hoe geloof, vaak onzichtbaar voor de moderne burger, een essentiële rol heeft gespeeld.”
Fountain beschrijft Amsterdam als een stad van 1000 tegenstellingen. “Maar wat is de onderliggende verklaring van die tegenstellingen? De zoektocht naar vrijheid, die diep geworteld in het geloofsverhaal van de stad is.”
Fountain, zelf jarenlang gids in steden als Amsterdam en Utrecht, is vastbesloten om een verhaal te vertellen dat te vaak over het hoofd wordt gezien: de manier waarop geloof Amsterdam heeft gevormd. Zo weten weinig Amsterdammers over het Mirakel van Amsterdam, en hoe dat Amsterdam op de kaart zette in de 14de eeuw. Uiteindelijk trok dit duizenden pelgrims naar de stad vanuit heel Europa, en leidde dit wonder tot de kroon op het stadswapen, lang voor dat Nederland een koninkrijk was.
Daarom vindt het tweede evenement plaats op het Begijnhof bij de English Reformed Church, op zaterdagmiddag 15 maart, enkele uren voordat duizenden pelgrims midden in de nacht een Stille Omgang door de binnenstad zullen lopen – ter herdenking van het Mirakel van Amsterdam.
------
"We kunnen onze geschiedenis, onze identiteit, ons DNA, niet volledig begrijpen als we de invloed van het geloof in verleden niet kennen"
OP ZOEK NAAR IDENTITEIT EN VRIJHEID
Waarom is het belangrijk om nu, tijdens de viering van 750 jaar Amsterdam, stil te staan bij deze religieuze geschiedenis? “Omdat we onze geschiedenis, onze identiteit, ons DNA, niet volledig kunnen begrijpen zonder de invloed van het geloof in het verleden te kennen,” zegt Fountain. “Moderne ideeën over vrijheid, maatschappij en de natiestaat, innovaties in scheepsbouw, navigatie en exploratie, het ontstaan van de aandelenmarkt, kapitalisme en internationale handel maakten Amsterdam tot ’s werelds toonaangevende stad in de 17e eeuw. Het was de ‘baarmoeder van de moderne wereld’.”
KIJK NAAR DE STAD MET NIEUWE OGEN
Wat kunnen mensen meenemen van deze evenementenreeks? “Ik hoop dat mensen gaan nadenken, dat ze gesprekken beginnen. We zoeken allemaal naar antwoorden voor vragen over de zin en het doel van het leven. Het gaat erom te begrijpen waar we vandaan komen, zodat we kunnen bepalen waar we naartoe gaan.”
Hij sluit af met een bemoediging voor iedereen die overweegt de evenementen bij te wonen: “Kijk naar de stad met nieuwe ogen. Deze serie geeft ons de mogelijkheid om Amsterdam opnieuw te ontdekken.”
BEZOEK DE EVENEMENTEN
750 jaar Geloof in Mokum is een serie niet alleen bedoeld voor historici of religieuze denkers, maar voor iedereen die meer wil leren over de geschiedenis en de wortels van Amsterdam. De toegang is gratis, en de evenementen vinden plaats op verschillende historische locaties door de stad. 750 jaar Geloof in Mokum wordt ondersteund door de Amsterdam Council of Christian Leaders. Data en locaties vind je hier.
Programma
De eerste drie evenementen (2, 15 en 30 maart) gaan over het katholieke tijdperk, de 13e tot de 15e eeuw, en onderzoeken wat Amsterdammers in die tijd geloofden en hoe dit hun dagelijks leven beïnvloedde. Speciale aandacht gaat op 15 maart uit naar het Mirakel van Amsterdam en de Stille Omgang door de binnenstad die die nacht plaatsvindt
Later in mei en juni gaat de serie verder met het gereformeerde tijdperk, toen Amsterdam het protestantisme omarmde met grote gevolgen voor het dagelijks leven in de stad, de sluiting van kloosters, de ontwikkeling van de economie, ontdekkingsreizen en filosofische ideeën die tot de Verlichting leidden.
De serie wordt in september en oktober afgesloten met een verkenning van de moderne tijd, de 19e tot 21e eeuw, die meer beïnvloed werd door seculier liberalisme, maar ook nieuwe geloofsbewegingen voortbracht, zoals het Reveil, Kuypers neocalvinisme en meer recent, migrantenkerken.
