“De kerkdienst op zondagmorgen wordt als het kloppende hart van de kerk gezien. Als dat het hart van de kerk is, moet dat ook open staan voor jongeren en kinderen”, aldus Robert Jan Nijland, tiener-, jongeren- en jeugdwerker in de Keizersgrachtkerk. Robert Jan houdt zich onder andere bezig met het ‘heropvoeden van de kerk’

Deze ‘heropvoeding’ betekent dat hij zich inzet voor de betrokkenheid van tieners bij de kerkdiensten, zowel bij de voorbereiding als tijdens de diensten zelf. Ik vraag hem wat hij vindt van de volgende stelling: “jonge leden komen met plezier naar de kerkdienst” Of ze nu met plezier naar de kerk komen? Nee. Het is een ver van hun bed show. Het gaat niet over hen. Het gaat niet over hun leefwereld, hun vragen, het leven dat zij leven. Daarnaast snappen ze niks van de rituelen en de abstractie. Ik zou graag zien dat hier verandering in komt.”
Daarom is hij bezig met verschillende vormen van kerkdiensten, zogenaamde diensten van Groeiruimte. Tijdens zo’n dienst wordt er met de hele groep gestart met onder andere een lied en gebed. Vervolgens zijn er verschillende workshops, die ‘groeiruimtes’ worden genoemd. Gemeenteleden kunnen kiezen welke workshop ze volgen. Sommige van die workshops zijn meer gericht op ouderen, anderen juist meer op jongeren. Aan het einde van de dienst is de viering, de eucharistie, die plaatsvindt in de eetzaal. Door weer met elkaar te lunchen, kunnen de verschillende ervaringen uitgewisseld worden.

“Die abstractie in de kerkdiensten sluit niet bij iedereen aan. Bijvoorbeeld niet bij tieners, maar ook niet bij mensen die niet zo talig zijn. We moeten meer verhalen vertellen, persoonlijke, doorleefde verhalen. Als we doorleefde verhalen hebben, kunnen jongeren zich daar beter toe verhouden. Vaak zijn verhalen te abstract, te ver weg. Het gaat nooit over ‘ik en mijn man’, of ‘ik en mijn buren’. Als een voorganger dat wel doet, dan wordt het voor hemzelf persoonlijk, en dat gebeurt dan ook bij de mensen die luisteren. Zo’n persoonlijk verhaal komt eerder binnen, bij zowel jongeren als ouderen. Dit is volgens mij heel bijbels. Jezus zelf vertelt verhalen, maar legt vaak niks uit.”

Voordat de kerkdiensten echt leuk worden voor tieners, moet er volgens Robert Jan een heleboel veranderen. “Ik denk dat de kerkdiensten pas leuker worden wanneer er ruimte geboden wordt aan kinderen en jongeren om na te denken over liturgie. Omdat we dan niet iets voor hen doen, maar met hen. Dat we niet alleen tegen ze zeggen: ‘je mag een liedje zingen’, maar ook: ‘je mag dat liedje zelf uitzoeken’. Kinderen en jongeren moeten een grotere rol krijgen in ook de voorbereiding, niet alleen het uitvoeren.” Daarnaast moeten wij ons veel meer inleven in hun leefwereld. We moeten aan hen vragen wat hun vragen zijn, wat hun leefwereld is. Nu doen we dat niet.” Tegelijkertijd geeft Robert Jan aan dat dit ook wel moeilijk is, want hoe doe je dit zowel voor jongeren als voor ouderen in de gemeente?
“We zouden alle vragen die kinderen hebben serieus moeten leren nemen. Daar zou een heel jaarthema mee gevuld kunnen worden.” Hij krijgt zelf regelmatig vragen waar hij niet direct antwoord op kan geven en geeft aan veel te leren van zijn tieners. “We moeten veel meer ontvangen dan geven bij kinderen. Geloven als een kind, zegt Jezus.”

Tekst: Eva Bruggeman