Ds. Eduard Pijlman van de Keizersgrachtkerk betrok in de jaren zeventig van de vorige eeuw een groep theologiestudenten bij de voorbereiding van de zondagse diensten om meer mensen te trekken. ‘Een paar jaar later werden ook gemeenteleden gevraagd om deel uit te maken van de voorbereidingsgroepen. Tot op de dag van vandaag komen de diensten in de Keizersgrachtkerk zo tot stand,’ vertelt gemeentelid Martyn Mulder.
Martyn gaat sinds 1973 naar de Keizersgrachtkerk. Hij deed mee aan meer dan zestig voorbereidingsgroepen. Deelnemers geven als liturg vorm aan de liturgie. Een predikant of theoloog verzorgt de uitleg.
Martyn: ‘Een dierbare herinnering heb ik aan de totstandkoming van een dienst in 2022 over de verloren zoon. Met z’n drieën gingen we om de tafel zitten. Al pratend en luisterend ontstonden er ideeën en verdieping. We identificeeren ons
elk met een persoon uit het verhaal. Pastor Wilna Wierenga schreef een tekst vanuit de jongste zoon, predikant Annelies Jans vanuit de oudste zoon en ik vanuit de vader, dat werd een interpretatie vanuit mezelf. Voor mij was de vader in het verhaal altijd iemand op afstand. Nu was ik hem opeens van binnenuit, en was begaan met allebei de zoons, niet alleen met de jongste, die teruggevonden werd, maar ook met de oudste, die hem altijd trouw was gebleven. De onzichtbare moeder voegden we toe. Op deze manier kun je je beter identificeren met de mensen uit het verhaal. Tijdens de dienst zelf hebben we voor in de kerk schoenen neergezet van de vier personen uit het verhaal. We vroegen aan de gemeente: “Welke passen je het best?”
Het recept van de voorbereidingsgroep
Het opbouwen van een dienst in de Keizersgrachtkerk is inmiddels een gestroomlijnd proces dat begint met de inbreng van alle gemeenteleden. Ze brengen thema’s naar voren voor de diensten van het komende seizoen, waarbij vaak een serie van drie zondagse diensten wordt gewijd aan één overkoepelend thema, zoals ‘Wat geloven wij (nog)?’ of ‘Wie herinner ik mij dat wij zijn?’. Van daaruit volgt een zorgvuldig proces, waarbij de voorbereidingsgroep eerst het gekozen thema grondig uitdiept tijdens de inhoudelijke fase. Vervolgens wordt de praktische invulling van de diensten uitgewerkt, inclusief de selectie van liederen en andere elementen.
Iedere voorbereidingsgroep heeft een theologisch begeleider, die de groep inhoudelijk ondersteunt. De voorbereidingsgroep informeert de voorganger over de inhoud van de uitleg. De voorganger heeft echter zoveel mogelijk een eigen inbreng. Ten slotte wordt het werk van de voorbereidingsgroep en de voorganger kritisch bekeken en bijgestuurd door de maandagavondgroep, die plaatsvindt op de maandag voor de zondagse dienst. Ook de maandagavondgroep bestaat uit gemeenteleden.
Verrijking van geloof en gemeenschap
Wat betekent deze manier van kerkzijn voor Martyn? ‘Het samen voorbereiden van kerkdiensten is voor mij heel belangrijk. Het biedt niet alleen verdieping in thema’s maar het gaat ook over vragen, die belangrijk voor mij zijn zoals zingeving en betekenis. Samen diensten maken versterkt mijn geloof. Daarnaast is de gemeenschappelijke ervaring heel verrijkend: horen wat anderen denken. Het brengt ook dat je gemeenteleden veel beter leert kennen, het is heel verbindend.’
