Toen ik ooit halverwege 6 vwo besloot geen pedagogiek te gaan studeren, maar godgeleerdheid, dacht ik dat helemaal onafhankelijk te hebben bedacht. Mijn ouders toonden zich blij verrast: niemand uit de familie was dominee! Pas nadat ik mijn doctoraalbul had behaald, vertrouwde mijn moeder mij toe dat zij zelf destijds maar al te graag theologie was gaan studeren. Voor haar als boerendochteruit-een-groot-gezin waar de moeder vroeg wegviel, was huishoudschool echter het hoogst haalbare. Even voelde ik me bekocht: had ik dan, onbewust, on-autonoom gewoon de stille wens van mijn ouders vervuld? Toch stemde mijn moeders ontboezeming me ook dankbaar: onwetend had ik haar iets teruggegeven voor hun opvoeding. Hopelijk had mijn studiekeuze voldoende opgewogen tegen mijn ongehuwd samenwonen en mijn linkse activisme.

Dat kinderen al dan niet bewust loyaal zijn aan hun ouders, geldt nog steeds. Bij NEWConnective hoor ik studenten spreken over hun schuldgevoel naar allochtone ouders als ze studievertraging oplopen, onvoldoende punten halen om door te mogen. Dat is vooral erg omdat ze daarmee hun ouders teleurstellen. Om hen hebben ouders zichzelf veel ontzegd. Zij, de hoop en trots van de familie, mogen dus niet falen!

Ik spreek trouwens ook ogenschijnlijk zelfverzekerde jonge vrouwen die wachten met het melden van lage cijfers aan het thuisfront tot ze die kunnen compenseren met hogere. Ik hoor van studenten dat ze in het weekend het ouderlijk huis mijden, om ontmaskering als ‘afvallige’ te voorkomen. Die universele verstikkende liefde van ouders voor hun kroost werkt het subtielst in het liefdesleven van hun nageslacht. Het bestaan van een geliefde die niet helemaal past in
het plaatje van hun ouders: niet gelovig (of juist wel!), wordt lang verzwegen, uit vrees voor ouderlijk verdriet. ‘Ik ben daar niet helemaal eerlijk, blijf oppervlakkig, ik wil ze geen pijn doen.’

De meest gehoorde verzuchting is dan ook: ‘Ik wilde maar dat mijn ouders lieten merken dat ze mij gewoon vertrouwen in mijn eigen keuzes, mijn eigen weg!’ Ik zal het mijn eigen zoons eens vragen.

Riekje van Osnabrugge, studentenpastor van de Protestantse Kerk Amsterdam, newconnective.nl