Serious Request, het Kerk in Actie adventsproject, onze eigen kerstcampagne met drie kinderen die iets goeds voor een ander doen. December is dé diaconale maand bij uitstek. Logisch dat dan ook de vraag opkomt of tieners niet mee kunnen helpen bij een diaconaal project. Toch blijkt het nog best moeilijk om die tieners erbij te betrekken. En dat terwijl veel tieners graag iets voor een ander en de wereld willen betekenen. Dit jaar gooit het tienerwerk van de PKA het daarom over een andere boeg.

De nieuwe boeg
Onder de titel ‘De Mokum Challenge’ hebben we de decembermaand omgedoopt tot diaconale maand. Ditmaal vragen we tieners niet om zich aan te sluiten bij iets dat al gebeurt, maar nodigen we hen uit om hun eigen talenten op hun eigen manier voor anderen in te zetten. Natuurlijk helpen we ze daarbij. Dat begon al tijdens het startevent op 24 november. Na een maaltijd die door het Wereldhuis werd verzorgd, volgden vier leuke workshops: een muzieknummer instuderen, gezonde snacks koken, een rap schrijven en duurzame acties bedenken.

Met deze workshops gaan de tieners in december aan de slag. Zo willen de tieners van de Nassaukerk naar de kerkasiel-kerk in Den Haag. Daar organiseren ze hun eigen viering, waar natuurlijk ook het ingestudeerde muzieknummer in klinkt. Groepen die mee willen, zijn natuurlijk uitgenodigd. Andere tieners kom je misschien tegen in een verzorgingshuis met lekkere hapjes. En ongetwijfeld hangen er sinds deze zaterdag op verschillende plekken in de stad zelfgemaakte vogelbollen in gezellige theekopjes.

Wat is het verschil met vroeger?
De Protestantse Kerk Amsterdam is een sterk diaconale kerk. Dat is haar grote kracht. Maar richting tieners en jongeren is dat ook haar grote zwakte. Er gebeurt veel en als tiener kun je daar zo bij in springen, lijkt het. Maar dat wat er gebeurt, gebeurt op een manier die bij oudere generaties past en is gericht op doelgroepen die oudere generaties belangrijk vinden. En dat terwijl tieners juist op zoek zijn naar hoe zij zélf het verschil kunnen maken. Dat betekent dat ze zélf, met de talenten die zij op dat moment hebben, vorm willen geven aan een actie. En het betekent dat zij zelf willen kiezen wát zij dan belangrijk genoeg vinden om zich voor in te zetten.

Wat vinden tieners van nu belangrijk?
Die benadering levert verrassende inzichten op. Zo ontdekten we dankzij de Mokum Challenge welke diaconale thema’s tieners van nu belangrijk vinden. In hun raps wijzen ze ons op de tweedeling die de hele samenleving doortrekt en het gebrek aan saamhorigheid dat door allerlei vormen van polarisatie wordt versterkt. Daarbij waarderen ze juist de diversiteit. Zodra ze zelf in actie komen gaan ze vooral aan de slag met duurzaamheid en milieu, met gezondheid en voeding en met de ontmoeting met (ongedocumenteerde) vluchtelingen.

Kleinschalig
Voor het gevoel van volwassenen zijn de stappen die tieners zetten misschien wat klein. Maar vergeet niet: hun invloed is ook relatief beperkt. Hun ouders doen de boodschappen en beslissen of de auto wordt gebruikt. Zelf kunnen ze hooguit korter douchen of hun broodzakje vervangen door een –trommel. Maar die kleine stappen zijn niet minder waardevol.

De fun-factor als katalysator
Als je vervolgens met tieners aan de slag gaat, is het belangrijk om ook aandacht te hebben voor het fun-aspect. Gevoelsmatig past dat natuurlijk niet bij diaconaat. Je zet je immers in voor de ander omdat je dat belangrijk vindt, niet omdat je dat leuk vindt. Bedenk dan dat de Amsterdamse jeugdcultuur waarin onze tieners opgroeien in grote mate doordrenkt is met de vraag naar fun. Naar school moet je, ook als het niet leuk is. De rest mag je. Zo werkt het ongeveer. Diaconaat hoort bij die rest. Wil je met tieners aan diaconaat gaan doen, dan is het dus belangrijk om weg te blijven bij het ‘moeten’ en aandacht te hebben voor de vraag of het leuk is. Dat kan eenvoudig, bijvoorbeeld door competitie en uitdaging in te bouwen of door in te steken bij de eigen talenten van tieners en hen te helpen om die verder te ontwikkelen. Fun overstijgt op die manier het goed-doen niet, het is wel een onmisbaar middel om in gang te komen.

Tekst: Alfard Menninga. Foto: Suzanne Stoelinga