Zaterdag 30 juni a.s. wordt vanaf 10.00 uur in de Keizersgrachtkerk onder leiding van Geke Bruining-Visser een studiedag gehouden voor koren en individuele zangers die kennis willen maken met de Anglicaanse traditie van de Evensong. Deze Engelse koormuziek is in Nederland bezig aan een opmars.
Wilna Wierenga, de organisator van de studiedag, is één van de dirigenten van de zanggroep van de Keizersgrachtkerk en al vele jaren lid van de Schola Liturgica, de pionier van de Evensong in Noord-Nederland. De Evensong is een oude bron die in de belangstelling staat als moderne vorm van liturgische viering. Zo is Hanna Rijken, musicus en theoloog, onlangs gepromoveerd op de Evensong in Nederland en heeft de Protestantse Kerk Nederland voor haar een pioniersplek verzorgd om in Utrecht de Evensong te promoten. Waar kerkelijke projecten soms moeite hebben om bezoek te trekken, krijgt dit experiment een kerk vol.
Schola Liturgica
Vijfentwintig jaar geleden ondernam de Schola Liturgica uit Leeuwarden een koorreis naar Wales. Een jaar lang werd daarvoor iedere week gerepeteerd. Het koor zong toen voor het eerst in een echte Anglicaanse kathedraal.
In de afgelopen jaren is de Schola Liturgica, onder de inspirerende leiding van Geke en Sjouke Bruining-Visser, uitgegroeid tot een organisatie die niet alleen korenreizen naar Engeland, Wales en Noord-Ierland organiseert, maar ook kathedrale koren naar Nederland haalt voor tournees. Bijna alle Engelse kathedralen, van minder bekende tot de Westminster Abbey en St-Pauls, zijn in meer dan honderd koorreizen bezocht. De Schola organiseert ook workshops over Anglicaanse muziek en liturgie.
Geschiedenis en vorm van de Evensong
De Evensong of Choral Evensong is een korte kerkdienst in de late middag of avond, waarin schitterende koormuziek, lezen en bidden centraal staan. Daarom vinden sommigen deze Evensongs indrukwekkender dan een zondagmorgendienst. Muziek en poëzie raken op een ander, dieper niveau zowel zangers als luisteraars. De Evensong komt voort uit de eeuwenoude traditie van de Anglicaanse kerk. In de 16e eeuw werden de kloosters gesloten en verplaatste het dagelijks getijdengebed zich naar de kathedraal, met een ochtend- en avondgebed. In het avondgebed, de Evensong, worden de vespers en completen uit de kloostertraditie gecombineerd. Het kloppend hart van het avondgebed wordt gevormd door de psalmen. Die worden elke viering onberijmd gezongen of vierstemmig gereciteerd, het zogenaamde chanting. Daarbij houdt het koor de lofzang gaande, of er nu mensen aanschuiven of niet.
Book of Common Prayer
Een Evensong kan gezien worden als het equivalent van de vespers in de Rooms-Katholieke en Lutherse kerk. Bij een Evensong zingt het koor zowel a capella als met orgelbegeleiding. De kerkgangers nemen deel door enkele liederen mee te zingen. De orde van dienst bestaat uit een aantal vaste onderdelen en is te vinden in het Book of Common Prayer. Daarin staan verzen en antwoorden, psalmen, de lofzang van Maria en van Simeon, de geloofsbelijdenis, het Onze Vader, toonzettingen van Bijbelteksten en hymnes. In Engeland maakt een preek of meditatie geen deel uit van de Evensong; wel kan er aan het eind een korte sermon worden gehouden. Opmerkelijk aan een Evensong is de combinatie van een ingetogen gebedsdienst met een veelvoud aan muzikale vormen en stijlen in een contemplatief ritme. Het orgelspel aan het eind (Voluntary) is dikwijls een virtuoos stuk muziek.
Samen zingen
Wilna Wierenga is buitengewoon enthousiast over het groeiende draagvlak voor de Evensong in ons land. Zij hoopt ook Amsterdamse koren hiervoor warm te krijgen. Voor haar is het de combinatie van stijlvolle, hoogwaardig uitgevoerde koormuziek, ingebed in een eeuwenoud ritueel, dat een Evensong zo bijzonder maakt. Het samen zingen tilt je op en geeft je nieuwe energie. ‘Hoe kan het dat deze muziek aanslaat bij kerkelijke en onkerkelijke mensen en ook bij jongeren? Vraag mij niet alles te geloven wat ik zing. Maar door te blijven zingen, kan ik mogelijk geloven in alles wat mij te boven gaat.’
Contactgegevens en opgave
U kunt zich aanmelden voor de studiedag bij Wilna Wierenga via wwproducties@gmail.com. € 10,- inclusief muziek die van tevoren per e-mail wordt toegestuurd. Tot eind juni is er iedere zaterdag om 17.00 uur een Evensong in de Sint Nicolaas basiliek, Prins Hendrikkade 73.
Tekst: Peter Idenburg
